– درک زمانی که احتمالات بر علیه شما هستند.
– چالش انتخاب یک نتیجه مطلوب
– راه حل مونتی هال
مسئله مونتی هال یکی از جذاب ترین و بامزه ترین مسائل احتمالاته که نشون میده خیلی وقتا شهود ما توی درک احتمالات درست کار نمی کنه. بذار اول خیلی ساده بگیم داستان چیه و بعد بریم سراغ این که چه جوری میشه از این مسئله توی پیش‌بینی فوتبال یا چیزای مشابه استفاده کرد.
برای کسایی که شرط‌بندی می کنن، این موضوع خیلی مهمه. ساده بگم، اگه نتونی احتمالات رو درست حساب کنی و تشخیص بدی که شانس بردن واقعاً “می‌ارزه” یا نه، در بلند مدت چیزی گیرت نمیاد و سود نمی کنی.
- بخوانید: دوره آموزشی فشرده و کوتاه مدت برای شرط بندی کنندگان حرفه‌ای مشتاق
مسئله مونتی هال
مسئله مونتی هال یه مسئله ی معروف توی احتمالاته که اسمش از یه برنامه تلویزیونی قدیمی گرفته شده. توی این مسئله، سه تا در جلوت هست:
سه در وجود دارد و پشت یکی از درها یه ماشین لوکسی قرار دارد. پشت دوتا در دیگه بز( چیزی که شما نمیخوای) قرار داردن.
تو یکی از درها رو انتخاب می کنی، مثلاً در شماره 1. بعد از انتخاب تو، مجری (که می دونه جایزه کجاست) یکی از درهایی که پشتش بز هست رو باز می کنه. حالا دو تا در باقی می مونه و مجری ازت می‌پرسه: می‌خوای انتخابت رو عوض کنی یا نه؟
مسئله اینه که آیا باید انتخابت رو عوض کنی یا نه، و چرا!
جوابش اینه که اگه انتخابت رو عوض کنی، شانس بردت 2/3 میشه، ولی اگه همون انتخاب اولیه رو نگه داری، شانس بردت فقط 1/3 هست. اینجا دقیقاً اون جاییه که شهود ما معمولاً اشتباه می‌کنه!
احتمال اینکه ماشین پشت درب باقی مانده باشد 66.6٪ است.
مسئله مونتی هال، که از برنامه ی معروف “بیایید معامله کنیم” در دهه های ۶۰ و ۷۰ آمریکا الهام گرفته، در نگاه اول یه مسئله ساده ریاضی به نظر میاد. اما جالب اینجاست که نشون میده چطور آدم‌ها توی یه انتخاب ظاهراً ساده، ممکنه گیج بشن و تصمیم اشتباهی بگیرن. این مسئله حتی پایه‌ی خیلی از معماها و پازل های دیگه هم شده است.
این نمایش ساده و کوتاه، به شکل هوشمندانه ای نشون میده که یه آدم معمولی چطور ممکنه تو مواجهه با معماهای احتمالاتی، رفتاری غیر منتظره و غیر شهودی داشته باشه. جالب اینجاست که این مسئله برای شرط بندی کننده‌ها هم صدق می‌کنه. وقتی این سوال توی مجله “رژه” مطرح شد، حدود ۱۰ هزار نفر، حتی چند تا استاد ریاضی، به جواب منتشرشده اعتراض کردن و گفتن اشتباهه!
راهکار مونتی هال
راه حل ساده برای مسئله مونتی هال اینه که همیشه انتخابت رو تغییر بدی. وقتی مجری یکی از درها رو باز می‌کنه، مطمئنی که ماشین پشت یکی از دو در باقی مونده قرار دارد (البته هنوز نمی دونی کدومش). اما نکته اینجاست که خیلی از شرکت کننده‌ها به طور شهودی متوجه نمی شن که تغییر انتخاب شانس برد رو بیشتر می کنه و به اشتباه فکر می کنن که احتمال برد برای هر دو در برابر و یکسانه.
این تصور کاملاً اشتباهه. واقعیت اینه که با تعویض در، شانس بردت دو برابر میشه. اول کار، هر در(۳ درب) فقط 33.3٪ احتمال داره که ماشین پشتش باشه. اما وقتی مجری یکی از درهای اشتباه رو باز می‌کنه، احتمال اینکه ماشین پشت در دیگه باشه، به 66.6٪ افزایش پیدا می کنه. خیلیا به اشتباه فکر می کنن که احتمال برد برای هر دو در برابر و 50-50 میشه، در حالی که این درست نیست. با تغییر انتخابت، در واقع شانس موفقیتت رو دو برابر می کنی!
برای محاسبه احتمال برد در این مسئله، ابتدا فرض می کنیم که هر در، ابتدا شانس برابری برای داشتن ماشین دارند (۳۳.۳٪). وقتی یکی از درها باز میشه و مشخص میشه ماشین پشت اون نیست، دو در باقی مونده مورد توجه قرار می‌گیرن. حالا احتمال اینکه ماشین پشت یکی از این دو در باشه، به ۶۶.۶٪ افزایش پیدا می کنه. با حذف یک در، این احتمال همچنان پشت در باقی مونده متمرکز میشه. بنابراین، با تغییر انتخابت، شانس بردت به طور قابل توجهی افزایش پیدا می کنه و دو برابر میشه.
دانستن اینکه چه زمانی شانس برد علیه شماست
این مسئله نشون میده که چقدر راحت می تونیم تو دام اطلاعاتی بیفتیم که ظاهراً تصادفی به نظر میان، اما در واقع این طور نیست. مثلاً برنامه تلویزیونی بریتانیایی “معامله یا بدون معامله” که شامل ۲۶ جعبه حاوی مقادیر مختلف پول نقده، از یه روش مشابه استفاده می کنه. این برنامه، با سوء استفاده از درک ضعیف مردم نسبت به احتمالات، در واقع یه ادای احترام به “بیایید معامله کنیم” محسوب میشه.
تو این بازی، شرکت کننده‌ها معمولاً نمی تونن تشخیص بدن که چه زمانی از لحاظ آماری تو موقعیت قوی یا ضعیف قرار دارن و به جای تحلیل منطقی، تصمیم هاشون رو بر اساس یه “احساس درونی” کاذب می‌گیرن. اگه دوست داری بیشتر در مورد این موضوع و شرط‌بندی بدونی، می‌تونی مقاله ما درباره اکتشافات در شرط‌بندی رو مطالعه کنی!
- بخوانید: تاثیر تصمیمات ذهنی روی شرط بندی های ورزشی
مسئله مونتی هال در رابطه با شرط بندی ورزشی
وقتی شرط بندان به جای تمرکز بر منطق و محاسبات ریاضی، در دام ترفند های بازاریابی هوشمندانه و هیجانات کاذب می افتند، معمولاً تصمیم هایی می‌گیرن که به ضررشون تموم میشه. این اتفاق به دلیل چند فاکتور مهم رخ میده که به طور خلاصه میشه به موارد زیر اشاره کرد:
اثر بازاریابی و هیجان زده کردن مخاطبان
شرکت ها و سایت های شرط‌بندی و کازینوها از تکنیک های روان شناختی برای درگیر کردن شرط‌بندان استفاده می‌کنن. مثلاً:
پاداش های جذاب مثل بونوس های رایگان یا شرط های بدون ریسک که افراد رو به شرط‌بندی بیشتر تشویق می‌کنه و فضای احساسی و هیجانی که باعث میشه تصمیم گیری‌های عقلانی جای خودش رو به تصمیم های احساسی بدهد.
تصورات اشتباه درباره احتمالات برد
بیشتر شرط‌بندان فکر می کنند که می توانند با “احساسات درونی” یا تجربه شخصی شانس برد خودشون رو افزایش بدن. اما این تصور اشتباه معمولاً به دلایل زیر رخ میده:
اثر سوگیری اخیر: افرادی که اخیراً برنده شده اند، فکر می کنن شانس بردشون بیشتر شده، در حالی که احتمالات ثابت مونده.
اثر گمراه کننده الگوها: شرط‌بندان دنبال الگوهای غیر واقعی می گردن (مثل اینکه تیم X همیشه در روز های بارانی برنده میشه).
افراط در شرط بندی
یکی از بزرگ ترین ترفندهای بازاریابی، ایجاد حس “باید ادامه دادن” در شرط‌بندان هست. این مسئله به شکل های زیر ظاهر میشه:
توهم جبران ضرر: افراد فکر می کنن با شرط های بیشتر، می‌ت ونن ضررهای قبلی رو جبران کنن، در حالی که معمولاً برعکسش اتفاق می‌افته.
احساس اجبار: شرط‌بندان تصور می کنند اگر همین حالا شرط نبندند، یه فرصت طلایی رو از دست میدهند.
تبدیل شرط بندی به سبک زندگی
وقتی شرط بندی از یه سرگرمی گاه به گاه به بخشی از سبک زندگی تبدیل میشو، افراد معمولاً تمرکز خودشون رو از دست میدن و تصمیم های غیر منطقی می‌گیرند. در این حالت:
شرط‌بندی به جای اینکه یه انتخاب منطقی باشه، به یه عادت یا حتی اعتیاد تبدیل میشه.
افراد بیشتر به دنبال هیجان هستن تا سود واقعی.
حرف آخر
در شرط بندی، یکی از مهارت های اساسی اینه که بتونی بفهمی آیا شانسی که برای وقوع یه رویداد ارائه شده، واقعاً با احتمال آماری اون رویداد تطابق داره یا نه. این توانایی برای هر نوع شرط‌بندی – چه بازی های کازینو، قرعه‌کشی های لاتاری، یا شرط‌بندی ورزشی آنلاین – ضروری می باشد.
کلید اصلی موفقیت و سودآ وری در شرط‌بندی، درک و شناسایی ارزش واقعی (Value) شرط‌هاست. اگه نتونی ارزش رو پیدا کنی، پیش بینی درست و پیروزی توی شرط‌بندی تقریباً غیرممکن میشه. شرط بندان حرفه ای همیشه به دنبال شرط هایی هستن که شانس ارائه شده توسط سایت ها یا برگزارکننده ها، کمتر از احتمال واقعی اون رویداد باشه – چون اینجاست که ارزش واقعی پیدا میشه و سوددهی تضمین میشه.
اختصاصی وبسایت فوتبالی